Kapilaroskopia
Diagnostyka mikrokrążenia
Kapilaroskopia to bezbolesne badanie, stosowane we wstępnej diagnostyce schorzeń tkanki łącznej. Polega na oglądaniu poprzez mikroskop naczyń krwionośnych pogranicza skóry palców i paznokci. Na badaną okolicę nakłada się specjalny olejek i ogląda miejsce badania pod mikroskopem. Przy ocenie brany pod uwagę jest kolor tła, liczba i kształt naczyń krwionośnych oraz ich wielkość.
Ewentualne poszerzenie naczyń czy też obecność pętli naczyniowych nasuwa podejrzenie choroby tkanki łącznej i stanowi wskazanie do przeprowadzenia pogłębionej diagnostyki reumatologicznej. Kapilaroskopia przydatna jest szczególnie przy podejrzeniu wczesnych postaci twardziny układowej, gdzie wyniki badań dodatkowych nie do końca pozwalają na rozpoznanie schorzenia i włączenie leczenia.
Wskazania do kapilaroskopii:
- objaw Raynaud (napadowe kolejno: zblednięcie, zasinienie i zaczerwienienie palców rąk i stóp z uczuciem kolejno zdrętwienia, bólu i pieczenia, z następowym możliwym uszkodzeniem skóry), w celu odróżnienia choroby Raynaud (o nieznanej przyczynie) od zespołu Raynaud, występującego w przebiegu chorób tkanki łącznej,
- cukrzyca (mikroangiopatia cukrzycowa),
- choroby naczynioskurczowe,
- przewlekła niewydolność żylna,
- obrzęki limfatyczne,
- niedokrwienie kończyn dolnych pochodzenia tętniczego.
Nowe wskazania do przeprowadzania kapilaroskopii
Badanie kapilaroskopowe jest bardzo użytecznym badaniem do sprawdzenia poprawności diagnozy ustalonej na podstawie obrazu klinicznego i badań serologicznych (w tym przeciwciał przeciwjądrowych ANA). W wielu przypadkach pozwala z dużym prawdopodobieństwem trafności postawić wstępną diagnozę lub przynajmniej określić kierunek jej poszukiwań.
Jak odbywa się badanie
Przygotowanie do kapilaroskopii
1
Stan paznokci
W ciągu tygodnia poprzedzającego badanie nie należy usuwać „skórek” i nie wykonywać manicure. W dniu badania, paznokcie rąk nie mogą pomalowane (tipsy i hybrydy są dopuszczalne, ale „skórki” nie mogą się na nie nakładać, muszą obejmować strefę odrostu paznokcia).
2
Odstawienie leków
Jeżeli stan pacjenta na to pozwala, na dzień przed badaniem zaleca się odstawić leki rozszerzające naczynia krwionośne. W razie wątpliwości lub konieczności nieprzerwanego zażywania któregoś leku, należy skonsultować się z lekarzem wykonującym badanie.
3
Dieta
W ciągu 6 godzin poprzedzających badanie nie należy pić kawy oraz spożywać pokarmów i napojów zawierających kofeinę (cola, napoje energetyzujące, cukierki z kofeiną). Ponadto nie pić mocnej herbaty, alkoholu i nie palić papierosów.
4
Badanie
Należy zgłosić się minimum 20 minut przed badaniem, tak aby naczynia krwionośne rąk przystosowały się do temperatury pomieszczenia (zalecenie szczególnie ważne w okresie zimowym).